Şan (Ses) Eğitimi ve Vokal Koçluğu
Şan, yani ses eğitiminin yanısıra, bir süredir vokal koçluğu terimi de hayatımıza girmiş bulunmakta. Özellikle sahne ve albüm çalışmalarına yeni başlayan şarkıcılarla birlikte duyduğumuz bu kavram ne anlama gelmekte ve şan eğitiminden nasıl bir farklılık göstermektedir?
Vokal Koçluğu:
Bir vokal koçu, öğrenciye repertuvarındaki şarkılarda yön gösterir. Şarkının hangi duyguyu öne çıkardığından, daha önce söylenmiş bir şarkıysa o söylemlerin özelliklerine kadar aydınlatıcı ve öğretici bilgilerle öğrencinin söyleyişine yorumda bulunur. Öncelikle şarkıyı doğru öğrenmesi ile yakından ilgilenir. Sözlerin oturması, artikülasyon, volüm kontrolü, ritm ve kendisinin parçaya genel yaklaşımı ile ilgili yorumlarda bulunur. Adeta bir küratör gibi çalışır ve şarkı yada albüm boyunca tüm duygunun, seslerin ve volümün ayarlanmasında etkili olur. Böylece vokal koçu öğrenciye bir şarkıyı ve ya repertuvarındaki şarkıları kayıt süresinde hazırlamasına ve hatasız bir performans göstermesine yardımcı olur. Genel amaç, şarkıcının müzikal olarak en ince detayları yakalamasını sağlamaktır.
Elbette vokal koçunun, şarkıcıda yaratmaya çalıştığı etkiyi ve değişimi yakalayabilmesi için, şarkıcının ses yapısının özelliklerini bilmeli, bunları en doğru nasıl kullanmasını sağlayacağından emin olmalıdır. Bu da ancak şan dersi ile mümkün olabilir.
Koçluk sırasında, şarkının yorumunda düzeltmelerin yapılabilmesi, şarkıcının en doğal ve en zorlanmadan şarkılara hakim olabilmesi için teknik çalışma mutlaka yapılmalıdır.
Ses Eğitimi:
Vokal teknik eğitmeni, öncelikle iyi şarkı söylemenin temellerini hazırlar. Teknik kaygısı olan bir şarkıcı istese de duyguyu veremez. İnce seslerden yada zorlandığı yerlerden kaçınmak ister. Genellikle daha önce dinlediği şarkıcı gibi söylemeye çalışır. İşte ses eğitiminde bunlardan arınmalı ve şarkıcılığı oluşturan öğelerde güçlenmelidir; nefes, duruş, ses üretimi, sesin parlayıp açıldığı yerleri, ses aralığı, rejistirler arası geçiş ve mükemmel kontrol.
Teknik eğitimde öğrenilen bilgiler “şarkıcılık” için gerekli bütün donanımı bize sağlar. Bu sayede istenilen tarzda şarkı söylemek mümkün olur. Teknik eğitimin çok yönlülüğü burada ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle, iyi bir tekniğiniz olmadan sadece vokal koçu ile çalışılması size yarar yerine zarar getirebilir. Bir çok şarkı, öngördüğünüzden daha zorlayıcı olabilir. Bu parçaları düzgün olmayan bir teknik ile söylemeye çalışmak hem moralinize hem de sesinize zarar verebilir.
Vokal koçluğu yararlı bir çalışma olmakla birlikte, kusursuz performans arkasında sağlam teknik yeterlilik olmadan başarılamayacaktır.
Teknik eğitim, sizin şarkıda istediğiniz nüansı yapabilirliğinizi arttıracak, vokal koçluğu ise şarkının en estetik en etkileyici nasıl söylemeniz konusunda size yardımcı olacaktır. Bu durumda her iki çalışma da aslında birlikte yapılmalıdır. Başlangıçta özellikle, direkt şarkı çalışmaya başlamak, bir sesin üzerinde gerilim yaratabilir yada kötü teknik gelişiminin üzerini kapatıp gizlenmesine neden olabilir.
